ProFit Darterski #5 – Stres – twój przyjaciel czy wróg? 2/2

Co powinno być ważne dla nas darterów?

Poprzednia część artykułu była przede wszystkim o tym czym jest stres i jak jego zrozumienie pomoże nam w zarządzaniu sytuacjami stresowymi (tekst znajdziesz tutaj). Mecze darta potrafią takowe tworzyć – niezależnie od tego, czy jest to mecz o wyjście z grupy, czy pierwsze miejsce w lokalnym turnieju. W trakcie meczu zbyt niski poziom stresu może być równie zgubny jak jego nadmiar. Kluczowe jest znalezienie optimum.

Podczas wielogodzinnych turniejów czy ciężkich meczów optymalny poziom stresu zapewni nam:

1. lepszą koncentrację,
2. więcej energii,
3. i zwiększy efektywność nauki przez doświadczenie (o czym nieco później😉).

To dużo. To naprawdę dużo, jednak musimy najpierw nauczyć się zarządzać istotną częścią naszego życia, jaką jest stres… Jakie konkretnie działania mogą pomóc nam lepiej nad nim panować?

Nastawienie wobec stresu – osłabia mnie vs wzmacnia mnie

Alia Crum – badaczka z Uniwersytetu Stanforda zajmująca się tematyką stresu, wraz z kolegami po fachu przeprowadziła bardzo ciekawe badanie…

Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy i wystawieni na sytuację stresową. Zadaniem obu grup było uczestnictwo w symulowanej rozmowie kwalifikacyjnej do wymarzonej pracy. Każdy uczestnik musiał przygotować ośmiominutowe wystąpienie, w którym przekonywał podstawionych rekruterów (badawczy) o swoich mocnych stronach, ale też o “obszarach nad którymi ciągle pracuje”. Po wystąpieniu uczestnicy byli wystawiani na krytykę ze strony rekruterów (czego się nie spodziewali), przez co musieli na bieżąco reagować i lepiej radzić sobie z krytyką.

Jest jednak bardzo ważna rzecz, która wyróżniała te dwie grupy… Pierwsza grupa przed przystąpieniem do zadania obejrzała trzyminutowy film o negatywnych efektach stresu, o tym jak może nas osłabiać. Druga grupa również oglądała trzyminutowy film, jednak o tym jak stres nas wzmacnia i jaka jest jego “jasna” strona.

Wnioski z badania były oczywiste – druga grupa, która przed wystąpieniem obejrzała film o tym jak stres nas wzmacnia lepiej radziła sobie z krytyką w trakcie zadania, odczuwała niższy poziom zmęczenia po wystąpieniu i potrafiła lepiej skoncentrować się na samej rozmowie.

Dodatkowo okazało się, że u uczestników z pozytywnym nastawieniem do stresu wydzielało się więcej neurohormonu DHEA. Co to oznacza? W skrócie – im więcej tego hormonu podczas sytuacji stresowej tym nasz mózg ma większą zdolność do uczenia się z doświadczenia. Kiedy zetkniemy się po raz kolejny z tego typu sytuacją, będziemy lepiej na nią reagować, jeśli nasze nastawienie do stresu będzie pozytywne.

WSKAZÓWKA: Jeśli przed ważnym dla siebie wydarzeniem (np. mecz czy turniej) odczuwasz stres, uświadom sobie i postaraj się pamiętać, że to może być dla ciebie pomocne. Traktuj stres jako źródło energii (fakty pokazują, że takim źródłem jest) – on chce ci pomóc skupić się na tym, co jest dla Ciebie aktualnie ważne. Takie myślenie pozwoli uwolnić lepszą koncentrację i skupienie – a nie oszukujmy się, przy precyzyjnym rzucaniu do celu jest to ważne😉

Bądź świadomy tego, co się z tobą dzieje

Warto zrozumieć, że na przestrzeni naszego życia udało nam się wykształcić mnóstwo reakcji na sytuacje stresowe. Niektórzy po prostu prostu panikują, a stres wymyka się spod kontroli. Uczucie ściśniętego gardła, drżenie rąk, ból brzucha… i można byłoby tutaj wymieniać w nieskończoność reakcje naszego organizmu.

Paradoksalnie jednak to, że zaczyna nam ściskać gardło, drżą nam ręce i zaczyna boleć brzuch… możemy obrócić na korzyść. Z pomocą przychodzi nam świadomość. Badania pokazują, że obserwowanie i nazwanie reakcji naszego organizmu podczas stresu pomaga w jego redukcji.

WSKAZÓWKA: Kiedy doświadczasz sytuacji stresowej i zaczyna wymykać się to spod kontroli zastanów się co aktualnie czujesz. Skup się na reakcjach organizmu. Pomyśl o tym, że aktualnie Twoje serce bije jak dzwon. Nazwij to w myślach lub na głos, jeśli masz komfortową możliwość. Nazwij emocje, które Ci przy tym towarzyszą. Dzięki temu poziom stresu obniży się, co pomoże zachować Ci jego optymalny poziom.

Matematyka – czyli strach przed nieznanym

Nie można było nie wspomnieć o tym co darterzy lubią najbardziej, czyli – matematyce!

Podchodzisz do tarczy, masz niewiele do skończenia, celujesz w potrójną, ale wpada pojedyncza. Cofasz się, stajesz nieruchomo i myślisz ile masz punktów do końca.

Częsta sytuacja, prawda? Jeśli nie będziemy wiedzieli, po co podchodzimy do tarczy, jaki jest cel aktualnego podejścia, nie będziemy wiedzieli jak się zachować po oddaniu pierwszego czy drugiego rzutu, to na bank wybijemy się z rytmu, co często powoduje wzrost poziomu stresu.

Szczególnie kiedy tuż po nas do tarczy podejdzie zawodnik, który dobrze liczy. Odda rzuty, których my nie zdążymy jeszcze policzyć, a wynik jest już dawno zapisany.

WSKAZÓWKA: Oglądaj poradniki i ćwicz nie tylko technikę rzutu, ale i matematykę. Jeśli będziesz wiedzieć po co pochodzisz do tarczy to zwiększysz pewność siebie i będziesz utrzymasz stres pod kontrolą.

Ćwiczenie oddechowe – technika 3 1 6

Oprócz nastawienia, świadomości i matematyki, przy tarczy możemy skupić się jeszcze na innej bardzo ważnej kwestii – oddechu.

Osobiście często korzystam z tej techniki przed podejściem do tarczy, jeżeli nagle pod wpływem wydarzeń podczas meczu zaczynam tracić kontrolę nad oddechem, mocno przyspiesza krążenie, serce zaczyna zdecydowanie za szybko uderzać, a z ręki zrobiła się galareta.

WSKAZÓWKA: Technika 3 1 6 polega na braniu ciągłego wdechu przez 3 sekundy, wstrzymaniu oddechu na 1 sekundę i stopniowemu wydychaniu powietrza przez 6 sekund. W ten sposób zredukujesz zbyt wysoki poziom stresu, uspokoisz oddech i do tarczy podejdziesz lepiej przygotowany.

Podsumowując, nie traktujmy stresu jako wroga. Może się okazać, że w kluczowych dla nas momentach warto mieć stres jako sprzymierzeńca, a nawet przyjaciela!

***

Poprzedni odcinek o stresie: ProFit Darterski #4 – Stres – twój przyjaciel czy wróg? 1/2

Pozostałe odcinki:

ProFit Darterski #1 – Pić czy nie pić? Dart i alkohol

ProFit Darterski #2: aktywności, które pomogą trzymać darterską formę

ProFit Darterski #3 – Dieta i suplementacja w darcie

***

Bibliografia:

P.G. Zimbardo, R.J. Gerrig, Psychologia i życie, PWN, Warszawa 2006.

Agnieszka Mościcka-Teske, Jak działa na nas stres i jak sobie z nim radzić?.

Mateusz Banaszkiewicz, Stres – przyjaciel czy wróg?.

WHO, Stress.

PB, Zaprzyjaźnić się ze stresem. Jak sportowcy radzą sobie z presją.

Natalia Kryger, Stres – rodzaje, objawy, skutki.

Katarzyna Płuska, Skala stresu Holmesa i Rahe’a, czyli jak obliczyć swój stres?

Diagnostyka+, Chroniczny stres – do czego prowadzi i w jaki sposób można z nim walczyć?

Lieberman MD, Eisenberger NI, Crockett MJ, Tom SM, Pfeifer JH, Way BM. Putting feelings into words: affect labeling disrupts amygdala activity in response to affective stimuli. Psychol Sci. 2007 May;18(5):421-8. doi: 10.1111/j.1467-9280.2007.01916.x. PMID: 17576282.

Crum AJ, Akinola M, Martin A, Fath S. The role of stress mindset in shaping cognitive, emotional, and physiological responses to challenging and threatening stress. Anxiety Stress Coping. 2017 Jul;30(4):379-395. doi: 10.1080/10615806.2016.1275585. Epub 2017 Jan 25. PMID: 28120622.